10 Windows 10-instellingen voor paranoïde gebruikers

Weerhouden privacy-issues je ervan om Windows 10 te gebruiken? Bijna alle software tegenwoordig volgt en verzamelt, maar meestal kun je een heleboel uitzetten - je kunt niet paranoïde genoeg zijn. Een gids over het temmen van Windows 10.
Al vanaf het moment dat de eerste versies van Windows 10 verschenen was een groot punt van kritiek de vele manieren waarop de software je activiteiten monitort en data verzameld. Veel mensen vinden het geen probleem dat er gebruikersgegevens worden opgeslagen om apps of diensten te verbeteren, maar niet iedereen is er gelukkig mee dat Windows 10 standaard data verzamelt.
Dat kun je bij installatie aanpassen, maar ook met standaardinstellingen kun je het datagraaien van het besturingssysteem inperken door de juiste instellingen te veranderen. Een update kan je instellingen weer wijzigen, dus houd daar rekening mee.
We gaan in dit artikel in op dit soort instellingen. Sommige tactieken lijken wellicht extreem, maar je kunt uiteraard zelf kiezen wat je wel en niet gebruikt, afhankelijk van je persoonlijke privacyvoorkeur. We gaan hier simpelweg in op de opties.

1. Gebruik een andere browser

Gebruik als je privacybewust bent browser Edge maar niet. Alternatieven als Chrome en Firefox volgen je activiteiten ook, maar vooral Mozilla respecteert default je privacy beter. Browsers Edge, Firefox en Chrome hebben ook een Do Not Track-modus (in Edge onder 'Instellingen > Gevanceerde instellingen weergeven > Do Not Track-aanvragen uitzenden') en een incognito-, privé-, of InPrivate-modus. Maar waar het om gaat is de vraag of je het prettig vindt dat je OS-data én je browserdata bij dezelfde partij komen te liggen.

2. Log uit bij OneDrive

De clouddienst van Microsoft is nu ingebakken in Windows 10 en er is geen directe manier om hem te verwijderen. Maar je hoeft hem niet te gebruiken en niet in te loggen bij de dienst, waar je een Microsoft-account voor nodig hebt, wat je bijvoorbeeld krijgt bij Hotmail of Outlook.com.
Als je al bent ingelogd bij OneDrive, kun je de dienst weer uitschakelen in de tray rechtsonder. Klik met de rechtermuisknop op het OneDrive-pictogram (de bekende wolkjes) en kies 'Instellingen' in het menu. Vink de vakjes onder het tabblad 'Instellingen' uit waar staat 'OneDrive automatisch starten wanneer ik me aanmeld bij Windows' en klikt onder 'Account' op 'OntkoppelenOneDrive'.
Zorg er ook voor dat bestanden niet automatisch worden opgeslagen in je cloud maar lokaal bij de Instellingen-app in het startmenu onder 'Systeem > Opslag'. Hier zie je onder opslaglocaties vijf types waarbij je kunt aangeven dat bijvoorbeeld documenten automatisch op 'Deze pc (C:)' - of welk opslagmedium je ook standaard wilt gebruiken - worden opgeslagen

3. Verwijder Microsoft-apps

De apps die standaard worden meegeleverd, zoals Agenda, Mail, Kaarten en Personen, delen je persoonlijke data onderling. Deze apps kun je niet zomaar verwijderen. Je kunt [utrlx=http://computerworld.nl/software/87953-zo-verwijder-je-ongewenste-apps-uit-windows-10]uitwijken naar PowerShell[/urlx] om apps rigoureus aan te pakken, maar je kunt ook uitwijken naar een third party-applicatie als CCleaner.
CCleaner bevat zelfs in de gratis versie een verwijdertool voor apps die in het configuratiescherm onverwijderbaar lijken. Als je een strikt privacybeleid wilt volgen wanneer je Windows 10 gebruikt, moet je waarschijnlijk geen enkele Windows-applicatie gebruiken - ook niet van third party-ontwikkelaars - omdat vele daarvan toegang vereisen tot persoonlijke activiteiten en data.

4. Ontkoppel je Microsoft-account om Windows te starten

Je kunt inloggen in Windows 10 met een online services user account, bijvoorbeeld het Microsoft-account van Hotmail of Outlook.com. Met die koppeling synchroniseer je je aanpassingen en voorkeursinstellingen van Windows 10 met de servers van Microsoft, zodat dit instellingenprofiel kan worden gebruikt als je inlogt bij Windows 10 op een ander systeem.
Als je liever niet zo'n cloudprofiel gebruikt, kun je beter lokaal blijven inloggen. Mocht je al een Microsoft-account hebben gekoppeld, ga je naar 'Instellingen > Accounts > Uw account' en klik je op "in plaats daarvan aanmelden met een lokaal account". Je moet hier je Windows-wachtwoord opgeven waarmee je nu inlogt (de Microsoft-login) en vervolgens een nieuwe gebruikersnaam en wachtwoord opgeven,

5. Verander de privacy-instellingen

Ga naar 'Instellingen > Privacy' en leef je uit op de vele, vele knoppen om synchronisatie en delen te stoppen. Kijk als eerste eens naar 'Locatie', 'Camera' en 'Microfoon' om ervoor te zorgen dat applicaties de hardwaresensoren niet zomaar kunnen aanspreken.

6. 'Stoppen met leren kennen'

Deze feature wordt vooral gebruikt voor de nog altijd niet in onze taal beschikbare Cortana, maar ook andere Windows 10-componenten leren van je spraakinvoer en typgedrag. Je zoekacties, spraakopdrachten en peninvoer wordt opgeslagen en geanalyseerd door Microsoft. Als je dat niet wilt, ga ja naar 'Instellingen > Privacy > Spraak, handschrift en typen' en klik je op 'Stoppen met leren kennen' om deze functie uit te schakelen.

7. Blokkeer telemetrie en feedback

Onder 'Feedback en diagnose' onder de privacy-instellingen vind je de optie om telemetrie terug te schalen. Noot dat er geen optie is om dit helemaal uit te schakelen om Microsoft helemaal niet te informeren over de hardware en de prestaties van Windows 10. Je kunt kiezen uit 'Volledig', 'Uitgebreid' en 'Basis'. Je kunt hier verder aangeven dat Windows 10 nooit vraagt om feedback.

8. Zet achtergrond-apps uit

De laatste instelling onder het privacy-venster die we even speciale aandacht willen geven is 'Achtergrond-apps'. Deze heeft schakelaars om bepaalde apps standaard niet in te schakelen, totdat je ze zelf start. Dat zorgt ervoor dat ze niet vanaf het opstarten data verzamelen en een internetverbinding hebben, maar scheelt ook in werkgeheugen en andere systeemresources.

9. Synchroniseer niet

De synchronisatiefunctie zorgt ervoor dat apps en instellingen van Windows 10 op de servers van Microsoft worden bewaard. De optie hiervoor vind je onder 'Instellingen > Account > Uw instellingen synchroniseren'. Je kunt er ook voor kiezen om bepaalde instellingen uit te sluiten van synchronisatie, bijvoorbeeld door je wachtwoorden enkel lokaal te houden.

10. Houd updates bij eigen machines

Windows 10 gebruikt een p2p-distributiesysteem voor updates van Windows Update, waarbij de bijgewerkte software wordt verdeeld over meerdere clients. Dat delen met andere machines die je niet kent zit niet iedereen even lekker en de feature is uit te schakelen onder 'Instellingen > Bijwerken en beveiliging > Windows Update > Geavanceerde instellingen > Kiezen op welke manier updates worden afgeleverd'. Hier kun je de feature uitzetten of configureren dat alleen pc's uit je lokale netwerk de updates delen.